Het Amerikaanse Supreme Court heeft een belangrijke beslissing geveld over softwareoctrooien. Volgens de hoogste rechter van de VS in deze zaak (Alice Corporation vs CLS Bank) zijn ideeën en uitvindingen  niet octrooieerbaar wanneer deze slechts “abstract” zijn. Ook als zo’n idee of uitvinding fysiek wordt gemaakt door het in verband te brengen met de werking van een computer kan een octrooi geen bescherming geven.

Het Amerikaanse systeem gaat meer lijken op het Europese systeem

Een belangrijke uitspraak nu het Amerikaanse ‘patent system’ meer in lijn wordt gebracht met hetgeen wij in Europa al kennen: Octrooien op software zijn knap lastig.
Het is bovendien een breuk met het verleden: softwareoctrooien (ofwel software patents) waren in de VS ontzettend gemakkelijk te krijgen. Breed geformuleerde en triviale octrooien sprongen als paddestoelen uit de grond. Patent trolls, bedrijven die alleen dergelijke uitvindingen patenteerden zonder er ook echt een bedrijfsvoering aan te hangen, kregen daardoor ook gemakkelijk vaste voet aan de grond. En ook techbedrijven gingen zaken voeren om ieder wissewasje van een octrooi. De ‘patent war’ van de afgelopen jaren is hier een duidelijk voorbeeld van.

Niet voor niets dat er al sinds een jaar of twintig flinke kritiek is op dit Amerikaanse beleid. Onder meer de Electronic Frontier Foundation maakte zich sterk tegen deze (te) gemakkelijke softwareoctrooien.

De uitspraak van het Supreme Court van de VS lijkt daar nu een einde aan te maken: een idee is niet langer octrooieerbaar omdat je het per computer doet, of omdat instructies in een geheugen staan opgenomen. Softwareoctrooien kunnen daarom gemakkelijker worden aangevochten.

Het einde van softwareoctrooien?

Is dit dan het einde aan softwareoctrooien? Nee: per geval zal naar de uitvinding zelf gekeken moeten worden. Is de uitvinding abstract, dan is het octrooi ongeldig. Wel van belang is dus dat de toevoeging van een computer-argument niet langer zorgt voor een automatische geldigheid van het octrooi. Uitvindingen die ervoor zorgen dat computers of software beter kunnen werken of ergens een oplossing voor realiseren kunnen natuurlijk wel gewoon voor een octrooi in aanmerking komen. Overigens blijft het wel onduidelijk wat nu met “abstract” wordt bedoeld. Mijn verwachting is dat deze vraag niet lang onbeantwoord zal blijven…

Softwareoctrooien

Met deze nieuwe lijn van het Amerikaanse patenten systeem wordt dit meer in lijn gebracht met het al bestaande Europese systeem: computerprogramma’s “als zodanig” zijn in Europa en in Nederland niet octrooieerbaar. Een technische uitvinding op basis van software kan dat wel zijn. (Overigens neemt dit niet weg dat een concrete uitwerking van software wel voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking kan komen!)
Kortom: er moet gekeken worden naar de uitvinding in het geheel. Of daarbij gebruik wordt gemaakt van software is in principe irrelevant.

Naar blog overzicht

IT-jurist LAWFOX

Wouter Dammers / Over de auteur

Wouter is IT-advocaat en oprichter van LAWFOX Advocaten. Hij is advocaat sinds 2009 en is gespecialiseerd in geschillen over IT-projecten, auteursrecht op software (waaronder open source), online grondrechten en Web3 (NFT, crypto, blockchain en metaverse). Hij is ook pionier op het gebied van legal design, waarmee hij complexe juridische en technische informatie begrijpelijk maakt. Klanten omschrijven hem als praktisch, flexibel en vakkundig. Wouter is tevens bestuurslid van de Vereniging voor Informaticarecht Advocaten.