Is mijn software octrooieerbaar? Met die vraag worstelen veel internetondernemers. En met goede redenen: het octrooieren van software is een lastige en dure kwestie. Niet alleen zijn er wettelijke grenzen aan softwareoctrooien, maar ook de praktische beperkingen leveren de nodige problemen op. De belangrijkste vraag is dan ook altijd: wat wilt u met het octrooi, hoe past dit in uw bedrijfsstrategie?

Octrooi op software: technologische innovatie?

Eerst de juridische kant: kan octrooi op software? Dat hangt af van wat de software precies ‘oplevert’ in termen van technologische innovatie. Octrooi (ook wel bekend als ‘patent’) kan eigenlijk alleen als de software de computer zelf beter laat werken. Denk aan device drivers, audio/video spelen of opnemen of communicatiesoftware. Een handig vergrootglasje voor kleine teksten is alleen handig voor de gebruiker, de computer zelf merkt daar niets van. Software waarmee je sneller een harde schijf doorzoekt weer wel, omdat dat raakt aan de hardware.

Octrooi op software: nieuw en innovatief?

Ook moet de software nieuw en innovatief zijn. Software die alleen bestaande concepten of technieken opnieuw implementeert, of die een bestaand concept prettiger bruikbaar maakt, is om die reden niet te octrooieren. Ook als de software al op de markt is, is octrooi niet meer mogelijk. Het maakt daarbij niet uit of de broncode geheim is gehouden.

Opstellen en indienen van een octrooi op software

Een belangrijke praktische kwestie betreft de kosten. Een Nederlands octrooi opstellen en indienen kan gauw 5000 euro kosten, inclusief kosten voor het opstellen door een octrooigemachtigde zoals Arnoud Engelfriet. De exacte prijs hangt af van het soort uitvinding en de complexiteit daarvan. Het traject van indiening duurt in principe 2 à 3 maanden, en u hebt dan zo’n jaar tot achttien maanden later een Nederlands octrooi. Wilt u in heel Europa bescherming dan kan dat snel meer dan het dubbele worden. Bovendien moet u dan na verlening het octrooi laten vertalen, en dat is een flinke kostenpost.

octrooi op software

Octrooi op software: strategische keuzes

De belangrijkste vraag is echter altijd of octrooi wel zinvol is. Waarom wilt u een octrooi? Het staat mooi aan de muur, dat zeker, maar er zijn goedkopere leveranciers van wandversiering. Een octrooi is een juridisch recht om iemand aan te mogen klagen, of om licentiegeld te vragen, maar u moet dan wel bereid en in staat zijn om dat ook echt te doen.

Daarbij speelt onder andere mee hoe ‘sterk’ de uitvinding is. Wilt u exclusiviteit, dan moet het octrooi onaantastbaar zijn want de concurrent zal dan gegarandeerd proberen het onderuit te krijgen. Kiest u voor licenties, dan is een smetje minder erg: de kosten voor de licentie zijn vaak lager dan een rechtszaak, dus de kans op een rechtszaak is daarmee kleiner.

Besef goed: uw concurrenten zullen uw uitvinding namaken, ook als deze geoctrooieerd is. Alleen u kunt daartegen optreden, de politie of overheid zal u hier niet bij helpen. En in hoeverre het octrooi u hierbij kan helpen, hangt heel erg af van wat de uitvinding precies is – en hoe uw bedrijfsmodel eruit ziet.

U moet dus eerst een strategie formuleren waar u het octrooi voor wilt inzetten. Zo kunt u ervoor kiezen om exclusiviteit juridisch af te dwingen. U gaat dan uw concurrenten aanklagen omdat ze uw uitvinding namaken. Een andere optie is juist licenties verkopen, zodat iedereen uw uitvinding gaat gebruiken en u daarvan profiteert. Dat kan bij een communicatiesysteem erg handig zijn, als uw visie is dat het protocol de wereldstandaard zou moeten worden. Ook kunt u uw octrooi gebruiken als wisselgeld: als concurrenten u dwarszitten met octrooien, kunt u ze aanbieden dat ze een licentie onder dit octrooi krijgen mits ze ophouden u lastig te vallen met hun octrooi.

Daarnaast moet u rekening houden met uw kansen bij een octrooirechtszaak. Een nieuw algoritme voor internetzoekmachines is wel octrooieerbaar, maar is het niet slimmer dit geheim te houden? De concurrent kan immers bij de zoekmachine niet zien hoe het algoritme werkt, maar kan dat wel lezen in het octrooi. En omgekeerd: u kunt dan weer niet bewijzen dat de concurrent uw algoritme gebruikt. Daarom is zo’n algoritme misschien beter geheim te houden.

Er kunnen ook andere redenen zijn: startende bedrijven willen vaak een octrooi omdat hun investeerders daarom vragen. Of men wil een nieuw software-product onder licentie uitbrengen. Met een octrooi op dat product is het dan vaak mogelijk om de inkomsten bij de belastingaangifte in de octrooibox onder te brengen. In deze gevallen is een Nederlands octrooi vaak een prima oplossing.

De beslissing om een octrooi aan te vragen moet dus altijd logischerwijs passen in uw ondernemingsplan. Hoe wilt u met uw bedrijf en met uw innovatie geld verdienen, en op welk moment heeft u daar bescherming voor nodig? En kunt u die bescherming krijgen via een octrooi?

Bespreek uw uitvinding in vertrouwen

Wilt u uw kansen en mogelijkheden bespreken, maak dan een afspraak met Arnoud Engelfriet. Hij is Nederlands en Europees octrooigemachtigde, en heeft derhalve wettelijke geheimhouding omtrent uitvindingen die u aan hem mededeelt.

Naar blog overzicht